رضا پورکریمان

صفحه 12

نکته مهم دیگر در بحث اوروِل، رابطۀ تنگاتنگی با دوگانه باوری دارد و آن عبارت از این است که با دستکاری ماهرانۀ ذهن، فرد دیگر، چیزی بر خلافِ آن چه که فکر می کند، نمی گوید، بلکه به متضاد آن چیزی که حقیقت است، فکر می کند. بنابراین، برای مثال، اگر او استقلال و انسجام فکری خود را به طور کلی از دست داده باشد، و در ضمن خود را متعلق به کشور، حزب و یا مؤسسه بداند، پس دو به علاوۀ دو می شود پنج، یا بردگی، آزادی است. و از آنجا که دیگر به تفاوت بین حقیقت و غیر حقیقت آگاه نیست، احساس آزادی می کند.

انسان می تواند در برابر این تصویر، دو واکنش از خود نشان دهد: یا بیش از پیش نا امید و تسلیم شود، یا با پذیرفتن این که هنوز دیر نشده است، با شجاعت و شفافیت بیشتر با این مسئله برخورد کند.